Νέος νόμος για το Εθνικό Κτηματολόγιο

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α 156/9.7.2013 ο νέος νόμος 4164/2013 «Συμπλήρωση των διατάξεων περί Εθνικού Κτηματολογίου και άλλες ρυθμίσεις».

Με το νόμο αυτό:

1. Καταργείται ο ΟΚΧΕ, οι αρμοδιότητες του οποίου μεταφέρονται στην ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ, η οποία πλέον μετονομάζεται σε «ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ Ανώνυμη Εταιρεία» (διακριτικός τίτλος «ΕΚΧΑ Α.Ε.») και στην αγγλική «NATIONAL CADASTRE AND MAPPING AGENCY S.A.».
2. Τροποποιούνται και συμπληρώνονται οι διατάξεις των ν. 2308/1995 και ν. 2664/98 για τη σύνταξη και τη λειτουργία του Εθνικού Κτηματολογίου, προς την κατεύθυνση βελτίωσης, απλοποίησης, εκσυγχρονισμού και επιτάχυνσης των διαδικασιών και των συναλλαγών, καθώς και διασφάλισης των συμφερόντων του δημοσίου.
3. Τροποποιούνται και συμπληρώνονται οι διατάξεις του ν. 3889/10 για τους δασικούς χάρτες, προς την κατεύθυνση βελτίωσης, απλοποίησης και επιτάχυνσης των διαδικασιών.
4. Τροποποιούνται ολοσχερώς οι διατάξεις περί ανάθεσης και εκπόνησης των μελετών που διαχειρίζεται η ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ (νυν ΕΚΧΑ ΑΕ). Στις σημαντικότερες αλλαγές του θεσμικού πλαισίου (άρθρο 45 του Ν. 3316/05) περιλαμβάνονται:
•  Θεσπίζεται το σύστημα της «χαμηλότερης τιμής», με υποχρεωτική εφαρμογή σε όλες τις συμβάσεις μελετών και συναφών υπηρεσιών που αναθέτει η ΕΚΧΑ ΑΕ.
• Θεσπίζεται υποχρέωση χρήσης κριτηρίων οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας για την ποιοτική επιλογή των υποψηφίων, πλέον των οριζομένων στο άρθρο 17 του Ν. 3316/05 κριτηρίων τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας.
• Θεσπίζεται διάταξη περί υποχρεωτικής συμμετοχής σε διαγωνισμούς κτηματογράφησης του ν. 2308/95 μελετητών ή εταιρειών μελετών κατόχων πτυχίων κατώτερης τάξης από αυτές που καλούνται με βάση τον προϋπολογισμό της σύμβασης.
• Καταργείται η αλληλέγγυα και εις ολόκληρον ευθύνη των μελών σύμπραξης ή Κ/ξίας, η οποία συναρτάται, πλέον, από το ποσοστό συμμετοχής κάθε μέλους στη σύμπραξη/κοινοπραξία.
• Θεσπίζεται υποχρέωση διεξαγωγής κλήρωσης για τον ορισμό όλων των μελών κάθε Επιτροπής Διαγωνισμού, είτε αυτά είναι στελέχη της ΕΚΧΑ ΑΕ, είτε οι εκπρόσωποι του ΤΕΕ, είτε οι εκπρόσωποι των Δικηγορικών Συλλόγων.
• Καθορίζεται η νέα διαγωνιστική διαδικασία (περιεχόμενα φακέλων προσφοράς, αξιολόγηση, απευθείας υποβολή προσφυγών, κ.λπ.), προς την κατεύθυνση της απλοποίησης και της επίσπευσης των διαδικασιών ανάθεσης. Επίσης, μετασχηματίζονται οι μη εκδικασθείσες ενστάσεις των εν εξελίξει διαγωνισμών της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ σε προδικαστικές προσφυγές του Ν. 3886/10.
• Τροποποιείται ο τρόπος καταβολής της αμοιβής των συμβάσεων, με ειδικότερους όρους για τις μελέτες κτηματογράφησης.
• Θεσπίζεται περαιτέρω δυνατότητα επιβολής ποινικών ρητρών στους αναδόχους, η οποία θα καθορίζεται στην εκάστοτε Συγγραφή Υποχρεώσεων.
• Θεσπίζονται νέες διατάξεις (κατά παρέκκλιση του άρθρου 18 του ν. 3316/2005) για θέματα πτώχευσης, απώλειας της μελετητικής ιδιότητας, μεταβολών στα μελετητικά πτυχία και στην ομάδα μελέτης, κ.λπ.
• Θεσπίζεται δυνατότητα ανάθεσης, με συνοπτικές διαδικασίες, του υπολοίπου της σύμβασης στον επόμενο μειοδότη του διαγωνισμού, στην περίπτωση οριστικής έκπτωσης του αρχικού αναδόχου.

Σημειώνεται ότι η εταιρεία μας ταυτίζεται απολύτως με τις απόψεις του Συνδέσμου Ελληνικών Εταιρειών – Γραφείων Μελετών (ΣΕΓΜ) για τον νόμο αυτό, όπως αυτές κατατέθηκαν στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής κατά τη διαδικασία συζήτησης και ψήφισης του νόμου (βλ. www.segm.gr).

Στην παρούσα φάση, αναμένεται να δημοσιοποιηθεί προς διαβούλευση το σχέδιο προκήρυξης και της Συγγραφής Υποχρεώσεων για τον επικείμενο διαγωνισμό σύνταξης κτηματολογίου στις υπολειπόμενες περιοχές της χώρας.

Όπως προαναφέρθηκε με το Ν. 4164/13 θεσπίζονται οι γενικές διατάξεις κάποιων σημαντικών θεμάτων, όπως τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής, αφήνοντας την εξειδίκευση αυτών στην ευχέρεια του συντάκτη της προκήρυξης κάθε σχετικού διαγωνισμού, γεγονός το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, καθόσον οι όροι αυτοί ρυθμίζουν τις δυνατότητες και τον τρόπο συμμετοχής, καθώς και το εύρος του αναμενόμενου ανταγωνισμού. Επειδή, δε, κατά τις υπάρχουσες πληροφορίες αναμένεται να προκηρυχθούν συμβάσεις πολύ μεγάλου οικονομικού αντικειμένου σε παγκόσμιο επίπεδο (αμοιβή από 20 έως 30 εκατομμύρια ευρώ περίπου), η εφαρμογή του νέου νόμου πρέπει αφενός να διασφαλίζει συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, αφετέρου να αποτρέπει και να ελαχιστοποιεί, εάν όχι εκμηδενίζει, πιθανές περιπτώσεις στρέβλωσης της αγοράς, η οποία θα επέλθει εφόσον μείνουν εκτός του προγράμματος υγιείς, καταξιωμένες και πραγματικά ενεργές και δραστήριες εταιρείες. Στην παρούσα υπερκρίσιμη περίοδο για τις Ελληνικές Εταιρείες Μελετών, η ανάληψη μιας σύμβασης από τους τρέχοντες διαγωνισμούς (πόσο μάλλον για τους προγραμματιζόμενους), με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, θωρακίζει και διασφαλίζει βιωσιμότητα και ομαλή λειτουργία, και κατ’ επέκταση προσδίδει θέση ισχύος στην αγορά.

Σε κάθε περίπτωση, η επιτάχυνση και η ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών (των υπό εξέλιξη, αλλά και του επικείμενου για το εναπομένον τμήμα της χώρας), και η έναρξη εκτέλεσης των μελετών του εθνικού κτηματολογίου, εκτός της προφανούς εθνικής σημασίας, έχει ύψιστη σημασία, την τρέχουσα αυτή περίοδο της κρίσης, για την αγορά των μελετητικών εταιρειών και, κατ’ επέκταση, για την απασχόληση των διαφόρων εμπλεκομένων ειδικοτήτων (τοπογράφοι και πολιτικοί μηχανικοί, δικηγόροι, μηχανικοί πληροφορικής, κ.ά.).

Στην κρίσιμη αυτή περίοδο της χώρας, κάθε εμπλεκόμενος, αμέσως ή εμμέσως, σε όποια θέση και πλευρά και εάν βρίσκεται, οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις του. Δεν υπάρχει πολυτέλεια χρόνου και δεν επιτρέπονται καθυστερήσεις σε θέματα που άπτονται του εθνικού συμφέροντος, αλλά -συγχρόνως- του μέλλοντος και της βιωσιμότητας ελληνικών υγιών επιχειρήσεων, οι οποίες -και μόνον αυτές- στήριζαν, στηρίζουν και θα στηρίζουν την πραγματική οικονομία.